Rhododendron - Instrukcja do uprawy

Czyli jak należy postępować, aby różaneczniki i azalie cieszyły nas przez wiele lat.
Przygotowanie podłoża
Zakupując krzewy różaneczników należy jednocześnie zaopatrzyć się w kwaśne, próchniczne podłoże np. torf. Dobry też jest humus z lasu, gdzie rośnie borówka lub wrzos. Występowanie takich roślin gwarantuje nam kwaśny odczyn podłoża.

Sadzenie Należy wykopać dołek możliwie szeroki na głębokość 20-30 cm. Dołek powinien mieć brzegi poszarpane. System korzeniowy rododendronów potrzebuje dostępu powietrza, dlatego też nie należy ubijać podłoża po posadzeniu. Pod jeden krzew należy dać nie mniej niż 100 l podłoża. Można przyjąć średnio, że jeżeli krzewy sadzimy na stanowiskach, gdzie rodzima gleba jest nieprzyjazna, to 10 l podłoża starcza na 1 rok.

Grupy krzewów
Rhododendron repens – różanecznik rozesłany. Odmiany tej grupy rosną bardzo wolno, zwarcie, tworząc poduchowate formy. W wieku ok. 10 lat z reguły nie wyrastają powyżej 60 cm. Wszystkie kwitną w mniej lub bardziej intensywnym kolorze czerwonym. Odmiany tej grupy zakwitają najwcześniej.
Rhododendron williamsianum – różanecznik Williams`a. Krzewy tej grupy kwitną nieco później. Tworzą krzewy raczej zwarte, zawiązują bardzo silnie pąki kwiatowe. Kwitną obficie corocznie. Charakterystyczną cechą odmian tej grupy są nieduże, owalne liście. Kolor kwiatów od jasnoczerwonego do białego.
Rhododendron yakushimanum – różanecznik jakuszimański. Grupa krzewów o wolnym wzroście i bardzo regularnym pokroju. Większość odmian zmienia kolor kwiatów z różowego na biały, co sprawia wrażenie wielobarwności. Zakwitają w następnej kolejności po Rhododendron repens i Rhododendron williamsianum.
Rhododendron hybrydum - mieszańce wielkokwiatowe – Ogromna grupa roślin o silnie zróżnicowanych cechach, tak siły wzrostu, kolorystyki, jak i terminu kwitnienia. Charakterystyczną cechą tej grupy jest to, że odmiany w kolorze fioletowym zakwitają zwykle najpóźniej.

Cechy charakterystyczne krzewów
Na niektórych odmianach, szczególnie młodych liściach z gr. Rhododendron yakushimanum, występuje naturalny, łatwo ścieralny kutner (meszek), przez osoby niekompetentne czasem mylnie rozpoznawany jako nalot spowodowany chorobą grzybową. Taki kutner posiadają również niektóre odmiany fińskiej hodowli. Zdarza się również, że na niektórych odmianach występują liście ukształtowane nieforemnie, jest to też cecha odmianowa. Taki objaw nie jest wynikiem żadnej choroby i występuje często na odmianach fińskich. Liście bardzo odpornych na mróz odmian fińskich, w okresie zimy nieznacznie zmieniają kolor. Soczysta zieleń staje się nieco poszarzała i przybiera odcień lekko brązowy. Efekt ten jest wyrazistszy jeżeli krzewy rosną na stanowisku słonecznym.

Choroby
Najgroźniejsze są infekcje odglebowe. Jeżeli zauważymy więdnący pęd, wyrastający tuż przy ziemi należy go wyciąć możliwie jak najniżej. Krzew taki należy podlać Bioseptem, lub Biochikolem w stężeniu zalecanym przez producenta. Więdnący cały krzew mimo właściwej wilgotności podłoża jest nie do uratowania. Należy go jak najszybciej usunąć wraz z sąsiadującym podłożem w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się choroby. Jeżeli zauważymy więdnięcie pędu w koronie krzewu to należy odszukać ciemnoszare przebarwienie na pędzie i odciąć ten pęd około 5 cm poniżej miejsca infekcji. Opryskać Bioseptem, Biochikolem.
Do walki z infekcjami objawiającymi się różnymi plamami na liściach, stosujemy środki o szerokim zakresie działania np. Bravo, Gwarant. Na liściach azalii, szczególnie w drugiej połowie lata czasem pojawia się biały nalot – mączniak. Można go zwalczać środkiem Nimrod, Score.

Szkodniki
Na młodych przyrostach mogą pojawić się mszyce, które możemy zwalczać np. środkiem Pirimor w aerozolu. Czasem możemy zaobserwować powygryzane liście. Są to ślady żerowania gąsienic motyli. Są łatwo zauważalne, dlatego też można je zniszczyć lub opryskać jednym z zoocydów przeciwko szkodnikom zjadającym liście. Małe, regularne, zatokowe wgryzy na liściach, to prawdopodobnie ślad żerowania Opuchlaka truskawkowca. Największe szkody wyrządza nie owad, ale jego larwy, które żerując w systemie korzeniowym i mogą doprowadzić do wypadnięcia rośliny. Przy dużym nasileniu się tego szkodnika może okazać się niezbędne wykonanie zabiegu środkiem nicieniowym, np. Larvanem. Zabieg taki wykonujemy doglebowo poprzez podlewanie. Do walki z owadem dorosłym można stosować środek Regent. Oprysk należy wykonywać wieczorem, kilkakrotnie, co 10 dni.

Przebarwianie i zrzucanie liści
Przebarwianie jesienią starszych liści na kolor żółty i pomarańczowy jest zjawiskiem naturalnym. Są odmiany na których występuje to bardziej a na innych mniej intensywnie. Niektóre z odmian zrzucają wszystkie liście ubiegłoroczne, niezależnie od warunków uprawy. Są to najczęściej odmiany silnie rosnące np. Ann Lindsay, Blutopia, Eskimo. Na przeciwległym krańcu znajdują się odmiany takie jak
Nova Zembla, Rasputin, Roseum Elegans, Van Weerden Poelman, Von Oheimb Woislowitz, które przez wiele lat zachowują stare liście.

Nawożenie
Częstym problemem w uprawie są niewłaściwie wybarwione liście. Najczęściej przyczyną takich objawów jest nadmierne nawożenie lub stosowanie nawozów o niewłaściwych proporcjach składników. Nadmiar niektórych pierwiastków może spowodować blokadę innych, co objawia się przebarwianiem liści najczęściej na kolor żółty.
I tak:Nadmiar Blokuje
Fosfor Żelazo- liście równomiernie żółte
Potas Magnez – żółte, dolne liście
Magnez Wapń- żółte górne liście
Wapń Żelazo, Magnez, Cynk - żółta blaszka, nerwy zielone


Nawożąc krzewy zawsze bezpieczniejsze jest niedonawożenie. Nawozy fosforowe i potasowe kumulują się w glebie, dlatego też w następnych latach po sadzeniu należy ograniczać stosowanie tych pierwiastków.
Właściwe proporcje nawozowe N: P: K to 3-4/0,5-1/1,5-2. Nawozy do różaneczników oferowane przez producentów najczęściej zawierają za dużo fosforu i potasu. Takie nawozy można stosować w pierwszym, drugim roku po posadzeniu. Do nawożenia krzewów starszych należy wybierać nawozy o proporcjach składników takie jak podano wyżej.
Jeżeli występują na krzewach objawy potocznie zwane chlorozą (żółte liście), pewnym doraźnym rozwiązaniem jest wykonanie oprysku nawozem wieloskładnikowym, najlepiej schelatowanym. Taki zabieg dostarczy roślinom brakujących składników i poprawi wybarwienie liści. W podłożu pozostaną jednak nadmierne ilości szkodliwych minerałów. Najlepszym zabiegiem będzie więc wykopanie roślin i wymiana podłoża na jałowe.